De energierekening van consumenten is tot wel €90 per jaar gestegen, omdat landelijk netbeheerder TenneT steeds meer kosten moet maken om het elektriciteitsnet stabiel te houden. Dat is nodig vanwege het grillige aanbod van wind- en zonne-energie. Een gemiddeld huishouden betaalt dit jaar tot €120 voor het tegengaan van deze onbalans op het net.

Op het stroomnet moet op elk moment van de dag vraag en aanbod van elektriciteit in evenwicht zijn. Als de netspanning te hoog wordt, kan dit leiden tot stroomstoringen en schade aan het net. Daarom dient de beheerder van het hoogspanningsnet als het verwachte stroomverbruik sterk afwijkt van het daadwerkelijke verbruik, noodvermogen in te roepen om het net te stabiliseren. ‘Vooral door toename van wind- en zonne-energie wordt de opwek minder voorspelbaar’, aldus een woordvoerder van TenneT.

Doorberekenen

TenneT probeert dan de stroomvoorziening te reguleren, door bijvoorbeeld de vraag te verkleinen. Zo kan een smelterij verzocht worden zijn ovens tijdelijk uit te zetten. De elektriciteitsvraag daalt daardoor direct, waardoor het net eerder in balans komt. Ook kan TenneT besluiten een energiecentrale tijdelijk uit te zetten, waardoor het aanbod daalt. Al deze maatregelen kosten geld, dat voor rekening komt van de energiebedrijven. Die berekenen deze zogenaamde onbalanspremie weer door aan hun klanten.

Zwang schat dat tot 2021 een consument zonder zonnepanelen gemiddeld €3 per megawattuur per jaar aan onbalanspremie betaalde ‘Een consument met een jaarlijks verbruik van 3000 kilowattuur betaalde dus €9 voor onbalanspremie en nu bij Vattenfall ongeveer €120’, schat Zwang.

De energiebedrijven zelf geven geen precieze bedragen, maar bevestigen wel een forse stijging van de onbalanspremie. ‘De premies zijn sinds 2020 verviervoudigd’, zegt een woordvoerder van Vattenfall. Eneco zegt zich hier in te herkennen. Vattenfalls woordvoerder voegt toe: ‘Sinds 2021 is het aantal incidenten, dat er een grote onbalans is, fors gestegen. Dit leidt tot hoge kosten en daarmee tot hogere onbalanspremies. Dat is voor Vattenfall en zijn klanten geen goede ontwikkeling.’

Virtuele energiecentrale

De flinke kosten die worden doorberekent, prikkelen energiebedrijven naar nieuwe oplossingen te zoeken om het net stabiel te houden. Zo zijn er hoge verwachtingen van de inzet van grote batterijen die overtollige zonne- en windenergie tijdelijk kunnen opslaan. ‘Bedrijven krijgen daardoor dus een prikkel om onbalans te voorkomen’, aldus TenneT.

Energieopslag

Jij als ondernemer hebt twee opties: of je betaald net zoals de rest mee aan de kosten om het stroomnet in balans te krijgen, of je wordt deel van de oplossing en verdient daar geld mee.

Dit is een deel van een artikel dat is verschenen in het Financieel Dagblad.